“`html
Suriye’deki Radikal İslamcı Örgütlerin Yükselişi
Radikal İslamcı bir grup olan Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ), kökenlerini El Kaide’ye dayamakta ve ismini değiştirerek 2017 yılında Suriye’de devlet benzeri bir yapı oluşturma gayretine girmiştir. İdlib bölgesinde otorite kurarak, finansal faaliyetlerde bulunmakta ve önemli mali kaynaklar elde etmektedir. Birçok terör örgütünün zayıfladığı Suriye iç savaşında, HTŞ kendi güçlenmesini sürdürüyor.
CIHAT VE DEVLET YAPISININ KAVŞAĞI
Bu Selefi cihatçı grup, köktenci inançlarıyla biliniyor; ancak ilginç bir şekilde ABD tarafından göz ardı edilmiştir. Örgütün, İsrail karşısındaki tutumu ve Suriye içindeki savaşlarda etkilerini değerlendirdiğimizde, çoğunlukla Müslüman kanı akıttığı dikkat çekmektedir.
HTŞ’nin Lideri Kimdir?
Heyet Tahrir el-Şam’ın lideri Ebu Muhammed el-Cevlani, gerçek adıyla Ahmed al-Sharaa, daha önce El Kaide üyesiydi. 49 yaşındaki Cevlani, 2011 yılında IŞİD liderinden aldığı destekle Suriye’ye geçiş yaptı ve El-Nusra Cephesi’ni kurdu. Başlangıçta yanındakilerin sayısı sadece altıydı. Bağdadi ona aylık 50 bin dolarlık bir destek sağladı ve kısa sürede 5 bin kişilik bir ordu oluşturdu.
Cevlani, bu bilgileri PBS’ye verdiği röportajda dile getirdi. Ancak, bu kadar kısa sürede nasıl bu denli militanı ortaya çıkardığı ve finans kaynaklarını gizli tutması dikkat çekici bir durumdur.
Kan Ve Finansın Sırları
HTŞ’nin kanlı geçmişine dair sorular, röportajı gerçekleştiren Martin Smith’in dikkatini çekmektedir. Smith’in sorduğu soru oldukça çarpıcıdır: “El Kaide, IŞİD ve Özgür Suriye Ordusu’na karşı savaşarak ne kadar kan ve para harcadınız?”
Cevap: “IŞİD Suriye devriminin önünde bir engel teşkil ettiğinde, çatışma kaçınılmaz hale geldi. İnsanlar bizi bu tehlikeden kurtarmak için çağırdıklarında hareket geçmek bizim görevimizdi.”
CIA ve MOSSAD’ın Etkisi
HTŞ’nin hızla güçlenmesi, büyük ölçüde ABD ve MOSSAD’ın stratejik hamleleriyle gerçekleşti. İdlib’deki otoritesini elde edebilmesi, en büyük rakiplerinin tasfiyesinin ardından mümkün oldu. HTŞ, El Kaide’nin Horasan koluyla ciddi çatışmalara girdi ve bu savaşlarda genellikle galip geldi.
ABD’nin HTŞ’ye Yaklaşımı
2020’nin sonları ile 2022’nin başları arasında, HTŞ, İdlib ve Halep bölgelerinde birçok El Kaide liderini gözaltına aldı. ABD, 2021 yılında gerçekleştirdiği hava saldırıları ile HTŞ’nin rakiplerini temizlemesine yardımcı oldu. Özellikle 2014 sonrası hava bombardımanları sayesinde HTŞ, bölgede önemli bir güç haline geldi.
HTŞ Liderinden ABD’ye İlişkin Açıklama
Cevlani, 2021’de ABD ile düşman olmadıklarını belirterek, ortak hedefleri olduğunu ifade etti. “Suriye’den ABD veya Avrupa’ya saldırmak amacımız değil. Bu tür operasyonlara girişmek kesinlikle politikamızın bir parçası değildir.”
Röportajın Stratejik Amacı
Cevlani’nin bu kadar önemli bir röportaj verme kararı, Suriye’nin mevcut durumunu dünyaya duyurarak imajını güçlendirmek içindi. Ancak, bu planın arkasında İngiliz istihbaratının bulunduğu bildirilmektedir.
İngilizlerin Yönlendirmesi
İngiliz İstihbaratı’nın tavsiyeleri doğrultusunda Cevlani, Batı ile ilişkilerini güçlendirmeye çalışmaktadır. HTŞ’nin terör örgütleri listesinden çıkarılma ihtimali üzerinde de durulmuştur. Bu durum, İngiliz Dışişleri Bakanlığına sorulduğunda, sorgulamaları yanıtlamaktan kaçınarak kabul edilmiştir.
ABD’nin Mesajı: HTŞ Terör Faaliyetinde Bulunmuyor
ABD’nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffry, HTŞ’yi terörist bir grup olarak tanımlarken onların Esad rejimiyle mücadeledeki odaklandıklarını kabul etti. Henüz tehdit oluşturacak bir faaliyetlerinin olmadığını ifade etti.
Cevlani’nin Olaylı Yükselişi
Cevlani’nin yalnızca altı kişiyle başladığı cihat serüveni ve bugün ulaştığı konum oldukça dikkat çekici. Bu durum, Birinci Dünya Savaşı sırasında İngilizlerin parayla belirli liderleri satın alıp Osmanlı’ya karşı ayaklandırdığı süreci hatırlatmaktadır.
Osman Erbil
“`